"Moje dziecko dostało wysypki...krostki szybko się rozprzestrzeniają i są bardzo swędzące. Co to może być?" Prawidłowe rozpoznanie choroby na podstawie tego opisu jest chyba awykonalne ;). Jak zapewne sami wiecie, powodów wystąpienia wysypki może być kilka, a nawet kilkanaście. Niezbędne jest dokładne określenie miejsca pojawiania się krost, dodatkowe objawy, a przede wszystkim przeprowadzenie dokładnego wywiadu z opiekunem.
Choroby zakaźne spowodowane są przez różne drobnoustroje m.in. grzyby, wirusy, bakterie oraz toksyny przez nie wytwarzane. Rozprzestrzeniają się różnymi drogami — najczęściej poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą. Do najczęściej spotykanych chorób zakaźnych zaliczamy m.in. odrę, ospę wietrzną, małpią ospę, bostonkę, szkarlatynę.
Ospa wietrzna
Ospę wietrzną wywołuje wirus Varicella zoster. Przenoszona jest drogą kropelkową, powietrzną lub przez bezpośredni kontakt z chorym. Czas wylęgania wynosi od 10 do 21 dni. Do głównych objawów zaliczamy swędzącą wysypkę, która najpierw przyjmuje postać plamek, a następnie przekształca się w grudki i pęcherzyki z płynem. W kolejnym etapie krostki pękają, pojawia się strupek i zasychają. Dodatkowo może pojawić się stan podgorączkowy, ogólne rozbicie i osłabienie, a także biegunka. W leczeniu ospy stosuje się leki przeciwwirusowe, przeciwświądowe, przeciwgorączkowe i odkażające. Bardzo ważne jest dokładne stosowanie się do zaleceń lekarza, bowiem powikłania po ospie mogą być bardzo poważne: od zapalenia ucha środkowego poprzez zaburzenia neurologiczne, zapalenie płuc czy mięśnia sercowego.
W ramach profilaktyki ospy wietrznej stosuje się szczepienie ochronne.
Odra
Odrę wywołuje wirus RNA (rodzaj Morbilivirus). Najłatwiej zarazić się drogą kropelkową albo kontakt z rzeczami osoby chorej. Pierwsze objawy widoczne są po ok. 10-12 dniach (czasami okres ten wynosi 3 tygodnie).
Choroba zaczyna się zupełnie niewinnie- występuje katar, suchy kaszel i gorączka. Następnie pojawia się zapalenie spojówek i światłowstręt. Wysypka początkowo przyjmuje formę białych plamek otoczonych czerwoną obwódką (tzw. plamki Koplika-Fiłatowa). Kolejne zmiany skórne pojawiają się na głowie i następnie schodzą w dół, w kierunku tułowia i kończyn dolnych. Gdy wysypka znika, obserwuje się łuszczenie się skóry.
Odrę leczy się objawowo lekami przeciwgorączkowymi, przeciwbólowymi, witaminą A, a także zapewniając choremu odpoczynek i dbając o nawodnienie organizmu.
Do najczęściej występujących powikłań zaliczamy zapalenie płuc, oskrzeli i zapalenie ucha środkowego.
W ramach obowiązkowych szczepień dostępna jest bezpłatna szczepionka MMR, która zawiera trzy szczepy wirusów: odry, świnki i różyczki. Dzięki temu liczba zachorowań na tę chorobę znacznie spadła.
Małpia ospa
Małpia ospa jest chorobą odzwierzęcą, przenoszoną przez gryzonie (szczury, wiewiórki), którą wywołuje wirus MPXV. Do zarażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową i w wyniku bezpośredniego kontaktu z chorym. Pierwsze objawy mogą wystąpić już po tygodniu od kontaktu z osobą zarażoną. Zaliczamy do nich: gorączkę, ból mięśni, głowy, pleców, ogólne rozbicie i osłabienie, a także – coś charakterystycznego dla małpiej ospy – powiększenie węzłów chłonnych.
Następnie pojawia się wysypka: początkowo ma ona postać zwykłych plamek, jednak dość szybko wypełniają się one płynem, tworząc pęcherze, które wysychają, odpadają, a pod nimi tworzy się nowa warstwa skóry. W przypadku małpiej ospy zmiany skórne pojawiają się początkowo na twarzy, w jamie ustnej, a następnie na całym ciele. Pokrywają dłonie, stopy (podobnie jak bostonka), oczy, usta, gardło, pachwiny, okolice odbytu. Często pozostają po niej blizny.
Podobnie jak w przypadku odry i ospy wietrznej, stosuje się leczenie objawowe tzn. leki przeciwgorączkowe, przeciwwirusowe, przeciwbólowe i przeciwświądowe.
Jej przebieg z reguły jest łagodny, a do najczęstszych powikłań zalicza się blizny. Choroba może mieć jednak ciężki przebieg i doprowadzić do uszkodzenia narządów wewnętrznych.
Bostonka
Bostonkę (chorobę bostońską) wywołują wirusy Coxsackie (gr. enterowirusów). Rozprzestrzenia się najczęściej drogą kropelkową. Określana jest również mianem choroby brudnych rąk. Pierwsze objawy mogą wystąpić już po 3 dniach i należą do nich: wysoka gorączka, ból gardła, brak apetytu, złe samopoczucie, a następnie pojawia się wysypka.
Rumieniowe plamki, które z czasem przekształcają się w pęcherzyki, występują najpierw w jamie ustnej, a następnie na dłoniach i podeszwach stóp. Są swędzące i bolesne co powoduje dodatkowy dyskomfort chorego.
Leczenie przebiega zazwyczaj objawowo tak jak w przypadku chorób opisanych powyżej.
Wszystkie omówione dolegliwości mają wiele wspólnych cech, jednak występują pewne charakterystyczne objawy, które są bardzo pomocne przy postawieniu prawidłowej diagnozy. Podstawowe informacje zawarte są w poniższej tabeli.
